28 januari 2008

Lijf vol hormonen, hoofd op stelten

Laatst op televisie een sketch van Brigitte Kaandorp gezien. Het ging over lichamen van mannen en vrouwen. Hoe er bij mannen eigenlijk niet zoveel gebeurt in de loop der jaren, en hoe bij vrouwen n.a.v. een zwangerschap er juist van alles gebeurt. Hoe dan ook, check mijn gadgets, daar staat het fragment bij. Hilarisch.
Er zijn natuurlijk vrouwen bij wie alles perfect eruit ziet, ook na de geboorte van vier kinderen. Vrouwen die binnen no-time weer slank zijn, die kunnen touwtje springen zonder in hun broek te plassen, en die er nog altijd even stralend en jong uitzien. Veel vrouwen vinden waarschijnlijk echter herkenning in het verhaal van Brigitte over pies lekken en hangtieten. Om over overhangende vetrolletjes, bekkenpijn en van die lelijke striemen op je buik (striae) maar niet te spreken.
Zo ook mijn persoontje. Twee kindertjes op de wereld gezet, en hoewel ik hen niet zou willen missen, zijn er een aantal dingen die met hen samenhangen die ik maar al te graag zou willen missen. Ik kan bijvoorbeeld beter niet gaan touwtje springen, of jumpstylen. Verder heb ik ontsierende strepen op mijn buik, die toch al niet zo mooi is door de overhangende vetrolletjes. Vergeetachtigheid door “zwangerschapdementie” is lastig want daardoor moet ik vaak de trap nog een keer op, en na twee keer een jaar borstvoeding geven is van mijn volptueuze boezem niet meer over dan twee lege boterhamzakjes.
Veel erger vind ik echter dat ook mijn “ik” werd aangetast. De invloed die hormonen op je gemoed kunnen hebben wordt door veel mensen onderschat. Ik heb er tot voor kort heel veel last van gehad. Ik heb twaalf maanden borstvoeding gegeven aan Lieve, en ben pas sinds drie weken gestopt. Ik gaf nog maar één voeding per dag, en ik vond het lastig om te stoppen, omdat het ook zoiets gezelligs en knus heeft. Echt iets van Lieve en mij samen. Maar had ik geweten dat het zoveel scheelde, was ik eerder gestopt. Pas nu ik er vanaf ben, kan ik tot mijn grote opluchting vaststellen dat “het” inderdaad een hormoonkwestie was. Ik begon namelijk aardig aan mijzelf te twijfelen. Niet zozeer tijdens de zwangerschap, maar vooral na de bevalling, was ik af en toe een eerste klas psychopaat. Het was alsof er doorlopend een klein boos vlammetje in mij brandde dat bij de minste of geringste irritatie aanwakkerde tot een laaiend vuur. Het ergst was het toen ik net weer aan het werk was, maar tot voor drie weken had ik er stevig last van. En tot mijn grote spijt moet ik toegeven dat het vooral Sterre was, die dat vuur heel goed kon aanwakkeren en vervolgens moest ontgelden. Ik heb haar gelukkig nooit iets gedaan, maar ik durf niet te zeggen dat ik er niet toe in staat was.
Wat ze deed? Constant aan me hangen terwijl ik haar aankleedde, op het toilet het wc-papier in kleine stukjes scheuren en over de hele wc verspreiden, weigeren haar handen te wassen na het toiletgebruik, wegrennen als ze naar bed moet, honderdduizend keer haar limonade omgooien omdat ze er raar mee zat te doen, kliederen met haar eten over haar pasgewassen kleren. Kortom, gewoon dingen die een peuter behoort te doen. Ik kon er woest om worden.
Sinds ik gestopt ben met het geven van borstvoeding is het nare vlammetje van de een op de andere dag gedoofd, alsof er een emmer water overheen is gegooid. Ik kan weer rustig reageren, er soms om lachen, haar even op de trap zetten en kalm toespreken, of gewoon accepteren dat het wat langer duurt dan ik graag zou willen. En soms word ik heus ook nog wel een beetje boos, maar dan op een normale manier en niet met van die uit elkaar barstende woede die mij begrip voor kindermishandelaars deed opbrengen.
Ik kan eindelijk weer genieten van Sterre, en zij lijkt mij ook ineens veel liever te vinden. Toen Lieve een paar maandjes oud was zei Sterre een keer tegen me:”Vroeger was je wel lief, maar nu niet meer”, en dat brak mijn hart. Vooral omdat ik wist dat ze gelijk had, en ik er wel probeerde iets aan te doen, maar het vaak niet lukte. Gelukkig zegt ze nu weer volop tegen me dat ik een lieve mama ben, en ik denk zelf dat ik er inderdaad best mee door kan.
Hormonen kunnen je heel erg veranderen. En hier is weinig kennis over en begrip voor. Natuurlijk weet iedereen dat sommige vrouwen een postnatale depressie hebben, maar dat had ik niet! Zo heftig was het niet! Ik denk echter dat er een enorm grijs gebied is tussen het hebben van een postnatale depressie en het fluitend door het leven gaan als ideale partner, moeder en collega. Ik vind het zo jammer als ik hoor dat een stel binnen een jaar na de geboorte van een kind uit elkaar gaat. Je moet als vrouw jezelf de tijd gunnen om weer tot jezelf te komen. Mannen zouden meer kennis hiervan moeten hebben, zodat ze beter kunnen begrijpen wat een vrouw doormaakt. Je hoort regelmatig het “negen maanden op, negen maanden af” verhaal (i.e. dat je na de zwangerschap nog 9 maanden nodig zou hebben om te herstellen), maar het kan best zijn dat jouw hormonen langer de tijd nodig hebben om tot rust te komen. Bij mij hield het dus pas op toen ik met het geven van borstvoeding stopte.
Ik wil geen zielig verhaal ophangen. Vrouwen zijn niet zielig, en kunnen best hun mannetje staan. Daar gaat het niet om. Het is geen verhaal van zwak of sterk, maar wel een verhaal van hoe anders je wordt. En mannen hebben die invloed van hormonen nou eenmaal gewoon minder.
Dit is mijn verhaal, van hoe ik tot mijn verbazing ontdekt heb hoe kleine beetjes van een biologisch stofje in mijn lichaam, mijn geest op stelten zette. Ik was wel mezelf, maar een andere zelf, en niet de meest leuke. Ik kon mijn werk wel doen, ik voelde me niet ziek, maar ik was wel minder aardig voor mijn kind. Ik kan het niet ontkennen, en ik kon er niets aan doen. Borstvoeding geven was nodig i.v.m. allergieën die mijn kinderen mogelijk van vaders kant erven, dus zelfs dat kon ik beter niet laten. Hooguit had ik het wat korter kunnen houden. Maarja, wist ik veel.

24 januari 2008

40 dagen zonder seks?

Ik heb als regelrechte atheist niet zoveel op met de EO, maar na het mediabombardement van de laatste tijd, toch vanavond maar eens gekeken. Ik had al begrepen dat ik hopeloos ouderwets ben, preuts, en frigide bovendien, maar toch vind ik het verbazingwekkend hoe er tegenwoordig door jongeren over seks wordt gedacht. Hoe ontzettend seks en liefde van elkaar is losgekoppeld. Ooit ben ik opgevoed met het idee dat er eerste liefde komt, en dan seks. Maar ja, ik ben ook opgevoed met het idee dat je geen seks voor het huwelijk moet hebben, en dat principe heb ik, 2 kindertjes doch ongehuwd samenwonend, ook niet echt hooggehouden. Waarom is seks en liefde dan voor mij zo gekoppeld? Waarom ga ik uit van monogamie? Als je daadwerkelijk seks en liefde van elkaar los koppelt, en het net zoiets is als een kroket uit de muur trekken, zou ‘vreemdgaan’ ook geen probleem zijn. Want wie vindt het nu een probleem als zijn partner af en toe alleen naar de snackbar gaat? Als het maar niet te vaak is, want dan wordt ‘ie te dik! Het moet wel veilig blijven, zullen we maar zeggen. Dit kan ik beredeneren, maar niet onderschrijven. Seks is wat mij betreft heel intiem, en dat heeft ook zo zijn biologische achtergronden. Uiteindelijk is seks, historisch biologisch gesproken, toch bedoeld als reproductief. Nageslacht produceren. Het was handig, als je met de vader van je kind ook een soort van intieme unieke band had (of in elk geval met de man die denkt dat hij de vader van je kind is, ) zodat papa het kroost beschermde en verzorgde. Dus was het handig als we met zijn allen vonden dat we monogaam moesten zijn, en er bij seks liefde dan wel trouw kwam kijken. Maar aangezien we seks aardig hebben losgekoppeld van voortplanting door middel van allerlei voorbehoedsmiddelen die voorkomen dat seks tot een zwangerschap leidt, en aangezien we zodanig geëmancipeerd zijn dat er ook niet perse een man nodig is om een kind groot te brengen, lijkt het een niet meer dan logisch gevolg dat we seks ook loskoppelen van liefde. Er is eigenlijk geen enkele rationele reden te noemen om die koppeling in stand te houden. Misschien is deze gapende generatiekloof gewoon een logisch gevolg van dit alles en een natuurlijke evolutie van onze denkwijzen over seks.
Desalniettemin kon ik het toch niet helpen dat ik het meisje dat vanavond in de hoofdrol zat in het programma “40 dagen zonder seks” een beetje sneu vond. Dronken mensen vind ik sowieso al niet echt een pretje om naar te kijken. Plaatsvervangende schaamte maakt zich dan van mij meester. Ietwat krom lopende, kwijlende, waggelende, en onsamenhangend pratende mensen zijn niet echt geil. En dronken mensen die verloren rondlopen omdat niemand van het andere geslacht nog in ze geïnteresseerd is omdat ze geen seks met ze mogen hebben, vind ik eenvoudig triest. Het gaat mij niet eens zo om die betekenisloze seks, zo merk ik terwijl ik dit schrijf. Als twee volwassenen, met volledig respect voor elkaar, afspreken vrijblijvende seks te hebben, heb ik daar eigenlijk volstrekt geen moeite mee. Het bezwaar wat ik heb zit ‘m dan ook vooral in het idee dat dit respect voor elkaar nu juist vaak ontbreekt. Men gebruikt ‘iemand’, om te krabben waar het jeukt, terwijl de ander misschien wel hunkert naar aandacht, bang is om niet leuk gevonden te worden, of bang om aan het einde van de avond alleen in de hal van die dancing te staan. Dronken, wankelend, koud, en eenzaam.
Misschien draait het dan allemaal wel om respect voor je zelf. Wil je seks hebben, prima, heb seks. Maar wil je eigenlijk iets anders, vriendschap, een relatie van betekenis, aandacht, iemand die interesse heeft in jouw persoon, dan is seks wellicht niet de goede manier om te beginnen. Het leidt namelijk zo af. Vrouwen kunnen tijdens de seks misschien nog wel een goed gesprek voeren, maar ik heb niet het idee dat mannen er hun hoofd bij kunnen houden. En respect voor jezelf, vertaalt zich ook direct ook in respect voor de gevoelens van een ander, en ook rekening houdt met de motieven en verlangens van die andere persoon.

Als moeder denk ik direct aan mijn twee dochtertjes. Nu nog ontzettend klein en onschuldig (bijna 4 en net 1) maar opgroeien gaat snel. En als het je eigen meisjes betreft, wordt het toch ineens een heel ander verhaal. Ik noemde eerder in dit stuk, dat er geen goede rationele reden is om liefde en seks te blijven koppelen. Die is er natuurlijk wel, en die komt snel om de hoek kijken als je de voorbehoedsmiddelen weglaat en de natuur zijn gang laat gaan. De meeste mensen hebben toch een voorkeur voor het gezamenlijk opvoeden van hun kindertjes, en dan is het handig als papa en mama veel van elkaar houden. Dan gaan ze namelijk niet zo snel uit elkaar. En omdat de seks ze via de kinderen voor eeuwig aan elkaar heeft gebonden, is het best makkelijk als er ook een direct verbond van liefde tussen de twee bestaat. Als voorbeeld krijgen mijn kindertjes dus al een papa en mama die van elkaar houden, dus daar begint het indoctrineren al. Van kleins af aan zien ze toch die koppeling tussen seks en liefde (nee, niet letterlijk, ze zijn er niet bij, viespeuk). Niet alleen puur biologisch dus, maar ook aangeleerd, die drang om seks en liefde aan elkaar gekoppeld te willen zien. En eerlijk gezegd vind ik dat wel goed zo. Als het om mijn meisjes gaat, heb ik toch liever niet dat ze straks voor een breezer, of welk drankje tegen die tijd dan ook in de mode is, zichzelf verkopen. En als het om mijn meisjes gaat, wil ik toch het liefst dat ze leuke vriendjes (of vriendinnetjes voor mijn part) krijgen die hen lief vinden om wie ze zijn. Het kan toch niet anders, dat er ook jongetjes (of meisjes) peuters zijn, die straks jongetjes (of meisjes) pubers zijn, en nog weer later heuse jongetjes (...) jongvolwassenen, die meisjes niet alleen leuk vinden om hun lichaam, maar ook interesse hebben voor de rest van hun persoontje? Ik kan me ook nog steeds niet voorstellen dat de hele generatie van twintigers zich tegenwoordig zo gedraagt als de dame in kwestie in de uitzending van vanavond. Er moeten toch massa’s jongeren zijn, die seks zien als een uiting van liefde, in plaats van gewoonweg twee lichamen die elkaar bevredigen? En dan kun je die jongeren toch ook wel ergens anders vinden dan op de EO jongerendag? Maar ik zal het binnenkort eens aan mijn collega’s van die leeftijd vragen