28 november 2012

Lef


Je moet het maar durven. Eerst even 55 onderzoeken bij elkaar jokken, en dan: op de dag dat de enorme omvang van jouw fraude wordt bekend gemaakt, op de dag dat 70  coauteurs worden beticht van kritiekloos mee publiceren, op de dag dat internationale, wetenschappelijke, sociaal psychologische tijdschriften wordt verweten onvoldoende te ‘reviewen’, op de dag dat deze tijdschriften daarnaast ervan beschuldigd worden aan te zetten tot het weglaten van resultaten, op de dag dat de sociale psychologie, niet alleen in Nederland, maar  internationaal, zo’n schop krijgt dat de laatste 25 jaar aan onderzoek op sociaal psychologisch gebied  nooit meer zonder argwaan bekeken zal en mag worden, op die dag maak je bekend dat je er zelf ook een boekje over hebt geschreven.

Lef kan Diederik Stapel niet ontzegd worden. Dat was sowieso al tamelijk duidelijk. Het vergt tenslotte aardig wat brutaliteit om  jaar na jaar (na jaar na jaar) mooie onderzoeksresultaten te publiceren, afkomstig uit je dikke duim. Ik zou echter een beetje meer waardering voor hem hebben kunnen opbrengen, als hij zoet zijn mond had gehouden en nooit meer de publiciteit had gezocht. Hij heeft echter besloten om publiekelijk ‘door het stof te kruipen’, te vertellen dat hij ‘verdriet en schaamte voelt’, om daarbij en passant zijn binnenkort uit te komen boek ‘Ontsporing’ te promoten. Ik mag hopen dat de opbrengst van zijn boek rechtstreeks wordt gestort op de rekening van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) en andere financiers die miljoenen euro’s hebben uitgegeven aan Stapels’  praktijken.

Als ik heel eerlijk ben, zou ik best willen weten wat de man bezield heeft. Een kijkje in deze zieke geest (of misschien nog wel enger: gezonde, berekenende geest). Lezen wat voor iemand het nu eigenlijk is. Hoe zijn bedrog langzaam ontwikkelde van een keertje een negatief resultaatje wegmoffelen, tot het schrijven van een artikel voor ‘Science’ op basis van volledig gefingeerde data. Ik zou best willen weten of hij in zijn dagboek gedurende zijn fraude een soort berouw toonde, of dat hij eigenlijk in zijn vuistje lachte. Of hij de naïviteit van zijn collega’s en tijdschriften bespotte, of dat hij zich verwonderd afvroeg waarom hij er mee weg kwam. Of hij zich onoverwinnelijk waande, of voortdurend in angst leefde ontdekt te worden.

Eigenlijk zou ik dat allemaal wel willen weten. Maar ik verdom het om Diederik Stapel van inkomen te voorzien. En ach, waarschijnlijk heeft hij dat hele boek toch bij elkaar verzonnen.