Nog eens stapel.

Gisteravond kreeg ik een mail van een student.  Hij vroeg mij of ik hem kon overtuigen dat zijn boeken niet vol leugens stonden. Er stond mij niets anders te doen dan te zeggen dat ik dat niet kan.

Stapels vragenlijsten (pun intended) verdwenen achterin zijn auto, en belandden ongetwijfeld direct bij het oud papier. Terug kwamen bestandjes met gegevens. Waar zijn de vragenlijsten gebleven? Ach joh, we gaan toch niet alles bewaren.

Ik snap echt niet hoe dat kan. Ik begrijp best dat er sprake was van een autoriteit, dat je niet zomaar je promotor afvalt en al helemaal niet als hij goede vriendjes is met de rector magnificus, en ik wil ook best erop vertrouwen dat de promovendi goede dingen hebben gedaan, mooie artikelen hebben geschreven, van niets wisten en zou het vreselijk vinden als zij hun titel zouden kwijtraken, dus prima dat dat gelukkig niet speelt, maar ik snap ECHT niet hoe dat kan.

Hoe kan je nu promoveren, als je niet eens aan het hoofd van je eigen data verzameling hebt gestaan? Als je niet eens je eigen contacten hebt gelegd, moeite hebt gedaan proefpersonen te krijgen, niet eens je eigen databestanden hebt gemaakt, je eigen missende waarden in je vragenlijst hebt ontdekt? Hoe kan dat? Ik begrijp best dat dit niet het meest hoogstaande onderdeel van je onderzoek is, maar wel het meest tijdrovende. En misschien ook wel het lastigste en meest frustrerende. Het hoort erbij, je MOET dat zelf doen. Het is leerzaam; niet alles gaat vanzelf, je denkt na over hoe je brieven moet schrijven, wanneer je moet nabellen, welke beloning je er tegenover moet stellen. Buffelen. Je leert wat werkt, en wat niet.

Ik zelf, en de mensen die ik ken, hebben erg hard gewerkt hebben om data te verzamelen. School na school afgelopen, kind na kind geobserveerd, voorgemeten, getraind en nagemeten.
En natuurlijk bewaar je je ruwe data. Al is het alleen maar, omdat je er wellicht nog eens op een andere manier naar wil kijken, maar toch sowieso om te kunnen controleren. Kasten vol videobanden en ingevulde vragenlijsten. Dat dat tegenwoordig digitaal kan, prima. Scheelt een hoop fysieke ruimte. Maar je bewaart het. Echt waar.

Het goede van deze affaire, is dat de controle op onderzoek meer wordt verscherpt. Er is onderzocht wat Stapel allemaal heeft verzonnen, collega's van hem worden doorgelicht, en er komen ongetwijfeld nieuwe richtlijnen: Data verplicht bewaren en beschikbaar stellen, meer onderlinge controles. Minder ivoren torentjes en eenzaamheid, meer teamwork en onderlinge feedback.

Maar ondertussen staat een hele wetenschappelijke tak wel ter discussie, en weten studenten niet meer wat ze moeten geloven. Of de studie die ze volgen nog wel ergens op is gebaseerd, of pure fictie is.

Ik kan niet garanderen dat er nooit meer iemand liegt. Niet in de wetenschappelijke, psychologische wereld, of in welke wereld dan ook. Er zullen altijd mensen zijn die fraude plegen, of dat proberen. Maar dat de controle hierop scherper zal worden, en de psychologische wetenschap in Nederland en daarbuiten, daarmee uiteindelijk zal profiteren van de maatregelen die genomen worden ten gevolge van deze blamage is mijn hoop, wens en overtuiging. En dat, heb ik mijn student dan ook verteld.

Image: nuttakit / FreeDigitalPhotos.net